Kto ma obowiązek wykonywania badań psychologicznych?

Badania psychotechniczne w ramach medycyny pracy stanowią istotny element zapewnienia bezpieczeństwa na stanowisku pracy. Mają one na celu ocenę sprawności psychofizycznej osób zatrudnionych w zawodach wymagających szczególnej sprawności psychoruchowej. Obowiązek poddania się badaniom psychologicznym dotyczy zarówno pracowników już zatrudnionych, jak i osób poszukujących pracy w określonych branżach. 

Podstawa prawna badań psychologicznych

Obowiązek wykonywania badań psychologicznych regulują liczne akty prawne, w tym ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. 2011 nr 30 poz. 151) oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. Przepisy te szczegółowo określają, kto jest zobowiązany do przeprowadzenia w obowiązkowych badań psychologicznych zarówno przed rozpoczęciem pracy, jak i w trakcie zatrudnienia. 

Kto musi wykonać obowiązkowe badania psychologiczne? 

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, badania psychologiczne obejmują głównie osoby  zatrudnione w zawodach związanych z transportem oraz obsługą maszyn:

• kierowcy oraz przedsiębiorcy wykonujący przewóz drogowy,
• kandydaci na kierowców zawodowych,
• instruktorzy, egzaminatorzy, kierowcy pojazdu uprzywilejowanego, kierowcy przewożący wartości pieniężne,
• kierujący tramwajem,
• osoby, które w pracy korzystają z samochodu wymagającego kat. B,
• kierowcy skierowani na badanie przez lekarza,
• górnicy,
• osoby wykonujące prace wymagające pełnej sprawności psychologicznej, np. operatorzy maszyn. 

W określonych sytuacjach kierowcy są zobowiązani do ponownego poddania się badaniom psychologicznym w następujących przypadkach: 

• kierowcy prowadzący pojazd pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych,
• kierowcy, którzy przekroczyły limit 24 punktów karnych,
• uczestnicy wypadków drogowych, w których doszło do ofiar śmiertelnych lub osób rannych.

Warto pamiętać, że obowiązek wykonania badań psychologicznych istnieje zarówno podczas przyjmowania do pracy, jak i w trakcie zatrudnienia (np. w przypadku otrzymania skierowania od lekarza). 

Podsumowanie

Badania psychologiczne nie są jedynie formalnością, lecz stanowią kluczowy element zapewnienia bezpieczeństwa zarówno w miejscu pracy, jak i na drodze. Obowiązek ich wykonywania dotyczy głównie kierowców, operatorów maszyn oraz górników.